Herstel is niet hetzelfde als genezing. Van een griep kun je genezen, maar bij psychische kwetsbaarheid, verslavingsgevoeligheid of dak- en thuisloosheid ligt dat toch anders. Mensen die hiermee te maken hebben worstelen vaak langdurig met symptomen, bijwerkingen van medicatie, (zelf)stigma en schaamte, gebrek aan zelfbepaling, werkeloosheid, gebrek aan geld en woonruimte, een kleine of geen sociale kring, verlies van sociale rollen en verstoorde dromen.
“Herstellen is een proces, geen eindpunt of doel. Herstellen is een houding, een manier om de dag en de uitdagingen die ik tegenkom onder ogen te zien. Mijn herstel betekent dat ik weet dat ik bepaalde beperkingen heb en dat er dingen zijn die ik niet kan. Maar in plaats van dat me dat tot wanhoop drijft en aanleiding is om op te geven, heb ik geleerd dat ik, juist door te weten wat ik niet kan, ook de mogelijkheden zie van alles wat ik wèl kan.“
Patricia Deegan, 1993 (vertaling 1995)
Herstel is dus een proces waarin mensen leren om beter om te gaan met kwetsbaarheden en hun kwaliteiten kunnen ontdekken, ontwikkelen en inzetten. Herstelondersteuning is de ondersteuning van het herstelproces. Je bent zelf de baas over je eigen proces; dat wil zeggen dat je begeleiding hierop aan moet sluiten.
De uitgangspunten van herstelondersteunend begeleiden zijn beschreven in de acht kenmerken van herstelondersteunende zorg.
De herstelondersteunende professional…
- heeft een attitude van hoop en optimisme.
- is present aanwezig .
- gebruikt zijn professionele referentiekader op een terughoudende en bescheiden wijze.
- maakt ruimte voor het eigen verhaal van de cliënt.
- herkent en stimuleert het benutten van de eigen kracht van de cliënt.
- erkent, benut en stimuleert de ervaringskennis van de cliënt.
- erkent, benut en stimuleert de ondersteuning van de cliënt door belangrijke anderen in het netwerk.
- is gericht op het vergroten van eigen regie en autonomie.
Herstel betekent niet perse genezing
Mijn hoofddiagnose is autisme. Lange tijd had ik de overtuiging dat herstel van autisme niet mogelijk was, omdat je (nog steeds) niet van autisme kan genezen. Dat kreeg ik ook altijd te horen van mijn behandelaars, dat ik maar moest accepteren dat ik autisme had. Maar dat accepteren is mij toen nooit gelukt. Achteraf gelukkig omdat ik vind dat accepteren een passieve houding in zich heeft: ‘je ergens bij neerleggen’.
Kijken naar wat wel kan!
Toen ik zelfstandig ging wonen, kreeg ik thuiszorg van Mieke, zij zag wat ik wél kon en gaf dit aan mij terug. Hierdoor kreeg ik het gevoel dat ik wel de moeite waard ben en groeide mijn eigenwaarde. Met haar vertrouwen en mijn inmiddels ook herwonnen zelfvertrouwen, zette ik voorzichtig de eerste stappen naar de buitenwereld. Langzaam kwam ik uit mijn sociaal isolement en ontdekte ik mijn verloren gewaande talenten. Mijn leven kreeg weer betekenis.
Herstelproces Een herstelproces is dan ook écht een proces (met ups en downs) waarvan je van te voren niet weet wat je einddoel wordt. Dit resulteerde er voor mij uiteindelijk in dat ik in 2017 mijn opleiding SPH met ervaringsdeskundigheid heb voltooid. Mijn kracht is dat ik altijd de positieve punten van mensen ziet en deze kan benoemen.
Ik ben er ook van overtuigd dat herstel voor ieder mens mogelijk is.” 
